|
|
|
| กระแตะดักนก : ความเหนียวเป็นต่อ เสียงล่อเป็นเหตุ กระแตะดักนก ใช้ดักนกที่โฉบจิกเหยื่อ เช่น นกตะขาบ นกกระเต็น นกกินแมลงต่างๆ กระแตะดักนกมีส่วนประกอบเครื่องมือที่ใช้งานอย่างได้ผลหลายส่วน ใช้เหยื่อที่มีคุณภาพระดับสูง ประกอบการดักล่อเหมือนจำลองสถานการณ์จริง เพื่อช่วยเสริมให้เครื่องมือดักนกชนิดนี้ทำงานอย่างเต็มที่ นกตะขาบกับนกกระเต็นหากินโดยวิธีโฉบกินเหยื่อต่างจากเหยี่ยว นกฮูก นกเค้าแมวที่โฉบตะปบเหยื่อ การใช้บ่วงจับนกตะขาบ นกกระเต็นจึงไม่ได้ผลดีเหมือนที่ใช้กับเหยี่ยว นกฮูก นกเค้าแมว ชาวบ้านมองการโฉบจิกเหยื่อของนกตะขาบ นกกระเต็น แล้วคิดทำเครื่องมือที่ใช้ร่วมกับตังที่เป็นเหมือนกาวเหนียว เพื่อว่าเมื่อนกโฉบลงมาจิกเหยื่อแล้วขนจะติดกาวบินหนีไม่รอด นกตะขาบหากินตามท้องนา ทุ่งหญ้า ป่าโปร่ง ชายบ้าน ใกล้แหล่งเพาะปลูก ทำรังตามโพรงไม้ ชอบเกาะนิ่งบนกิ่งไม้และลงมาหากินตามพื้นดิน ชอบกินแมลง ตั๊กแตน จิ้งหรีด หากินกลางวัน หากินตามลำพัง ส่วนนกกระเต็นชอบกินปลาโดยเฉพาะปลาสร้อย ปลาซิว และสัตว์น้ำต่างๆ และกินแมลง หากินลำพัง อาศัยใกล้แหล่งน้ำ หนองน้ำ สระน้ำ คอยจับปลา ส่วนหนึ่งที่กระแตะดักนกได้ผลเพราะใช้เหยื่อล่อ เช่น จิ้งหรีด ลูกหนู ลูกกบ เหยื่อเหล่านี้ก่อนใช้งานบรรจะไว้ในกระบอกเหยื่อ กระบอกเหยื่อทำจากกระบอกไม้ไผ่ ๑ ข้อ เจาะรูให้มีอากาศระบาย ใช้เปลือกมะพร้าวแห้งทำเป็นจุกปิดปากกระบอก ใช้เชือกมัดจุกมะพร้าวไว้กับกระบอกไม่ให้หลุดหาย วัสดุทำกระแตะ ได้แก่ ไม้ไผ่ เส้นเชือก ยางไม้ที่มีความเหนียว เช่น ยางต้นโพ ยางไทร ยางข่อย ยางมะเดื่อ ยางต้นเรียบ วิธีทำ นำตอกไม้ไผ่ที่เหลาบางๆ สานเป็นลายขัดเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า มีความกว้างประมาณ ๑๕ เซนติเมตร ยาวประมาณ ๒๐ เซนติเมตร สานเข้ากับโครงไม้ไผ่ซี่เล็กกว้างประมาณ ๐.๕ เซนติเมตร ยาวประมาณ ๔๐ เซนติเมตร จำนวน ๒ ชิ้น เหลาหัวท้ายให้เรียวนำมาลนไฟแล้วดัดให้สูงขึ้น ควั่นหัวที่ปลายไม้ทั้งสองสำหรับผูกมัดเชือกไม่ให้หลุด ใช้เชือกมัดจากปลายด้านหนึ่งมาอีกด้านหนึ่ง มัดเช่นนี้กับไม้ทั้งสองชิ้น กะระยะให้เชือกที่มัดทั้งสองด้านมีระยะห่างเท่าๆ กับปีกนก เจาะรูโผล่ที่บริเวณกึ่งกลางกระแตะเพื่อใช้ผูกมัดเหยื่อ ที่ปลายเชือกด้านล่างกระแตะคะเนให้มีความยาวพอควรเพื่อนำไปมัดกับต้นไม้ นำ ''ตัง'' ที่เปรียบเหมือนกาว ทาที่เส้นเชือกตลอดทั้งสองเส้น ตังเป็นส่วนผสมของยางไม้ที่มีความเหนียวผสมกับน้ำมันยางนำไปเคี่ยวไฟให้ร้อนจนเหนียว การทำงานของกระแตะดักนก เมื่อนกออกหากินผ่านมาเห็นเหยื่อที่ล่อไว้จะบินโฉบลงมาจิกเหยื่อล่อนั้น ปีกนกช่วงร่อนลงจะกว้างเต็มที่พร้อมกับที่นกทิ้งน้ำหนักตัวลง ทำให้ปีกนก ขนนกติดตังที่ทาเชือกไว้ ยิ่งนกกระพือปีกยิ่งทำให้ตังเปื้อนขนนกยิ่งขึ้น นกไม่สามารถบินขึ้นได้เพราะติดตังเหนียว เพราะปีกติดเครื่องมือบินไม่สะดวก รวมถึงออกแรงบินอย่างไรก็ไปไม่พ้นเพราะเชือกใต้กระแตะที่ผูกไว้กับต้นไม้ เหยื่อที่ใช้ล่อสัตว์มีหลายลักษณะ ส่วนหนึ่งเป็นเหยื่อประเภทพืชผล ส่วนหนึ่งเป็นเหยื่อประเภทเนื้อสัตว์ การเลือกใช้เหยื่อขึ้นอยู่กับลักษณะนิสัยการกินของสัตว์ ทั้งนี้เหยื่อที่ใช้ได้ผลดีเสมอคือเหยื่อที่ใช้สัตว์เป็น เช่น แมลง เนื้อปลา หอย เพราะมีกลิ่น แต่เหยื่อบางชนิดอย่างกรณีที่ใช้กับกระแตะดักนกเป็นเหยื่อที่มีคุณภาพการทำงานระดับสูง เพราะเหยื่ออย่างหนู จิ้งหรีด ลูกกบ มีทั้งกลิ่นและมีการส่งเสียง เป็นการล่อเหยื่ออย่างเหนือชั้น กระแตะดักนกมีส่วนประกอบไม่มากชิ้น แต่ทำงานผสมผสานกันได้ดี เป็นการต่อล่อนกได้เพราะสร้างสถานการณ์เหมือนจริง คือเหยื่อทั้งขยับตัวทั้งส่งเสียงล่อ แล้วใช้ความเหนียวของตังทำงานได้ผลเกินคาด รวมถึงใช้เทคนิควิธีอื่นๆ ส่งเสริมให้เครื่องมือทำงานอย่างสมบูรณ์แบบ |
มติชน |
|
โดย: งาน: งานห้องสมุด อ้างอิงแผนงาน : - อ้างอิงโครงการ : - แหล่งที่มา: ศิลปวัฒนธรรม 1 มกราคม 2546 ปีที่ 24 ฉบับที่ 3 |
| Vote | |
| เป็นประโยชน์ต่อผู้โพสต์เอง | ☆ ☆ ☆ ☆ ☆ |
| เป็นประโยชน์ต่อฉัน | ☆ ☆ ☆ ☆ ☆ |
| เป็นประโยชน์ต่อผู้ปกครอง | ☆ ☆ ☆ ☆ ☆ |
| เป็นประโยชน์ต่อนักเรียน | ☆ ☆ ☆ ☆ ☆ |
| มีประโยชน์ต่อทุกคน | ☆ ☆ ☆ ☆ ☆ |
 |
 |
