|
|
|
| กระทรวงศึกษาธิการเป็นจุดอ่อนที่สุดของรัฐบาลนายกรัฐมนตรี พ.ต.ท.ดร.ทักษิณ ชินวัตร การปฏิรูปการศึกษาไม่ก้าวหน้า โครงสร้างใหญ่โตเทอะทะ ข้าราชการบุคลากรไม่ชอบการเปลี่ยนแปลง อนุรักษนิยม นักการเมืองที่เข้ามาเป็นรัฐมนตรีกระทรวงนี้ถูกกินไปแล้ว 4 คนที่ยังไม่นับจากอดีตที่ผ่านมาอีกนับไม่ถ้วนแล้วแทบทุกคนล้วนถูกครอบงำ การถูกกลืนหรือแม้แต่ถูกนำไปสู่กับดัก วัฒนธรรมองค์กรที่ล้วนเอื้อประโยชน์นานาชนิด จนรัฐมนตรีไม่กล้าบริหาร ตัดสินใจ ผลักดันสิ่งใหม่ๆ ให้เกิดขึ้นได้ ทำไมรัฐมนตรี นักการเมืองที่มาดูแลกระทรวงนี้จึงถูกข้าราชการระดับสูงชักจูง ชี้นำ กลืนกินได้คนแล้วคนเล่าเนื่องมาจากสาเหตุดังต่อไปนี้
1. วัฒนธรรมขององค์กรนี้เป็นวัฒนธรรมรับ ปรับ อ่อน ยืดหยุ่น เอาใจและสนองความต้องการรัฐมนตรีอย่างเต็มที่ ข้าราชการกระทรวงนี้จะยอมรับคำสั่งและนำไปปฏิบัติโดยไม่มีเงื่อนไขและข้อโต้แย้งใดๆ ทั้งสิ้น จะเชื่อรัฐมนตรีแบบจงรักภักดีประจบจนตายใจ วัฒนธรรมทั่วไปของข้าราชการจะยืนนอบน้อม คร่อมตัว มือกุมอยู่ข้างหน้า เอาอกเอาใจ พูดเสียงอ่อนโยนมีหางเสียง ยกย่องความคิด ที่นี่จะมีมิตินี้ยิ่งกว่านั้น ใครที่มาเป็นรัฐมนตรีไม่ว่าจะมีภูมิหลังเป็นอะไร อดีตครูประชาบาล หมอผี อธิบดีเกษียณ นักวิชาการ นักธุรกิจ นักการเมืองเจอวัฒนธรรมนี้ล้วนค่อยๆ ศิโรราบ อะไรที่แข็งจะอ่อนลง ที่อ่อนอยู่แล้วจะถูกกลืน รัฐมนตรีที่นี่จะค่อยแปรสภาพจากรัฐมนตรี กลายเป็นหัวหน้าข้าราชการ ซี 12 หลายคนทีเดียว ข้าราชการที่นี่จะไม่สนเสียง คำวิจารณ์จากภายนอกเลยแม้แต่น้อย เพราะส่วนใหญ่กุมสภาพและความต้องการของรัฐมนตรีแต่ละคนได้ครบสมบูรณ์ทุกประการ 2. การติดตามห้อมล้อมรัฐมนตรีหลายชั้นและเป็นขบวนยาวเหยียด ถ้าใครไม่เชื่อลองติดตามรัฐมนตรีช่วงเวลาประชุมเสร็จ เดินแถลงข่าวไปต่างประเทศ ดูงานในพื้นที่จะเข้าใจวัฒนธรรมข้าราชการกระทรวงนี้ ยิ่งมีการโยกย้ายตำแหน่งอาการนี้จะรุนแรงและขบวนจะยิ่งมากขึ้น 2-3 เท่า ต้องไม่ตกข่าว ไม่ตกขบวน ต้องให้เห็นหน้าตา รีบสนองปัญหารายวันทางการศึกษาที่ร้องเรียนรัฐมนตรี แล้วจะรีบแก้ไขปัญหาแบบทันท่วงที โทรศัพท์สั่งด้วยจดหมายน้อย สั่งระดับรองลงไป รัฐมนตรีจะพึงพอใจที่ทุกปัญหาเล็กๆ น้อยๆ ได้รับการแก้ไขสนองตอบด้วยดี 3. พาไปงานเปิดตัวตามกิจกรรมทางการศึกษา การเป็นประธานพิธีเปิดมอบทุนการศึกษา แจกรางวัลเปิดป้าย ดูงานโรงเรียนที่จัดเตรียมไว้ให้ และอื่นๆ พิธีกรรมเหล่านี้เมื่อรัฐมนตรีไปบ่อยครั้งจะชินและรู้สึกว่านี่คืองานสำคัญของการบริหารงานกระทรวงไปทั้งๆ ที่เป็นเพียงธุรการทางการศึกษาเท่านั้น ผู้เขียนเห็นรัฐมนตรีเกือบทุกคนทำงานแบบนี้จนกลายเป็นเรื่องปกติและใช้เวลาเป็นอันมาก นโยบายสำคัญและเป็นเรื่องที่ต้องปฏิรูปอย่างเร่งด่วนกลับถูกกิจกรรมแบบนี้กลบและบิดเบือนไปจนหมดสิ้น นี่เป็นกับดักที่รัฐมนตรีมาเสียอนาคตทางการเมืองที่นี่กับกิจกรรมไร้สาระและสูญเปล่ามาแล้วนับไม่ถ้วน 4. กระทรวงนี้มีงบประมาณส่วนกลางเพื่อใช้ในการรับรองรัฐมนตรีได้แทบทุกเรื่อง ทุกๆ ปีจะมีเงิน 3% จากการพิมพ์หนังสือแบบเรียน ปกนูนไว้ใช้เป็นกองกลางและงบอื่นๆ เพื่อเป็นค่าใช้จ่ายที่เบิกจากราชการไม่ได้เงินจำนวนมากมหาศาลเหล่านี้จะไว้ซื้อดอกไม้ งานเลี้ยงดูแล ของขวัญ พาไปเที่ยว ฟังเพลง ตีกอล์ฟ เลี้ยงดูปูเสื่อและอื่นๆ รัฐมนตรีไม่ต้องจ่ายแต่ข้าราชการจะนำเงินกองกลางนี้ออกให้หมด ไม่ว่าเรื่องอะไรที่รัฐมนตรีต้องการจะไม่เหลือบ่ากว่าแรงที่ข้าราชการจะจัดหามาให้ได้อย่างแน่นอน 5. ข้าราชการทุกแห่งจะรับฝากเด็กจำนวนมาก โยกย้ายครู ผู้บริหารตามใบสั่งของส.ส. ส.ว. รัฐมนตรีหัวคะแนน และอื่นๆ การฝากเด็กเป็นผลประโยชน์ร่วมที่ลงตัวมีจำนวนมากระหว่างนักการเมืองกับข้าราชการจนเป็นสาเหตุสำคัญทำให้เกิดการประนีประนอม ความเกรงอกเกรงใจ และสภาวะไม่กล้าตัดสินใจในเรื่องสำคัญทางนโยบายทางการศึกษาของรัฐมนตรีหลายคนทีเดียว 6. รัฐมนตรีหลายคนจะมีนโยบายรายวัน เฉพาะกิจตามเหตุการณ์และสถานการณ์ ดังเช่นการประชาสัมพันธ์เรื่องฟุตบอลโลก การจัดเวทีสัมมนา 4 ภาค เพื่อแสดงนิทรรศการและเป็นเวทีโต้ตอบผู้อื่นๆ นโยบายไร้ความสำคัญพวกนี้จะได้รับการสนองตอบทันควันจากข้าราชการส่วนกลางที่ดึงงบประมาณจากกรมกองส่วนต่างๆ แม้จะเป็นเงินผิดประเภทแต่ก็เขียนให้ถูกได้ เงินกองกลางจากงบประมาณนี้จะกลายเป็นส่วนสำคัญให้รัฐมนตรีแสดงออกตามความต้องการได้แทบทุกเรื่อง หลายๆ นโยบายจึงกลายเป็นเสมือนความสำเร็จของรัฐมนตรีทั้งๆ ที่ไม่ต่อเนื่อง ยั่งยืนเลยแม้แต่น้อย ผู้เขียนนั้นเคยเป็นทั้งที่ปรึกษารัฐมนตรีหลายคน รับรู้รับทราบการซื้อขายแลกเปลี่ยนตำแหน่ง การโยกย้าย ฝากฝัง นักการเมืองรายใดที่เข้ามาแบบไม่ตั้งใจหรือมีเจตนาอื่นแฝงมาก่อน ที่กระทรวงนี้พร้อมจะยอมรับสนองตอบและเอื้อประโยชน์ได้ทุกอย่าง ขอเพียงนักการเมือง รัฐมนตรีเหล่านี้ช่วยธำรงรักษา และอนุรักษ์ประเพณีวัฒนธรรมองค์กร ตำแหน่งของตนเองไว้ให้ได้ เรื่องอื่นๆ ที่จะเปลี่ยนแปลงให้ดีขึ้น ปฏิรูปเปลี่ยนแปลงก็ทำได้แต่ขอให้อยู่แบบเดิมจะดีที่สุด นี่คือการกลืนกินรัฐมนตรีได้ทุกคนไม่มีข้อยกเว้นแม้แต่รายเดียว |
ดูรายละเอียดเพิ่มเติม |
|
โดย: งาน: งานนโยบายและแผน อ้างอิงแผนงาน : - อ้างอิงโครงการ : - แหล่งที่มา: ข่าวสด ฉบับที่ 4736 [หน้าที่ 34 ] ประจำวันที่ 17 พฤศจิกายน 2546 |
| Vote | |
| เป็นประโยชน์ต่อผู้โพสต์เอง | ☆ ☆ ☆ ☆ ☆ |
| เป็นประโยชน์ต่อฉัน | ☆ ☆ ☆ ☆ ☆ |
| เป็นประโยชน์ต่อผู้ปกครอง | ☆ ☆ ☆ ☆ ☆ |
| เป็นประโยชน์ต่อนักเรียน | ☆ ☆ ☆ ☆ ☆ |
| มีประโยชน์ต่อทุกคน | ☆ ☆ ☆ ☆ ☆ |
 |
 |
